Co to jest płaskostopie? Jak je rozpoznać? Jak powstaje? Co możemy zrobić, aby mu zapobiec? Czy można mieć płaskostopie i nosić buty barefoot? Oto podsumowanie podstawowej wiedzy:
Treść artykułu
Co to jest płaskostopie?
Mówiąc najprościej, płaska stopa to taka, w której cała dolna część stopy dotyka powierzchni podczas normalnego stania.
Jak rozpoznać płaskostopie?
Najprostszym sposobem na wykrycie płaskostopia jest badanie śladu stopy. Widać go zgrubsza na przykład, gdy mokra stopa uderza o podłogę, podczas chodzenia boso po piaszczystej plaży, w miękkiej glinie lub błocie. Najdokładniejszy wynik da badanie podoskopowe.
Podczas gdy szerokość śladu pośrodku stopy u zdrowej stopy wynosi w przybliżeniu połowę jego maksymalnej szerokości, w przypadku stopy płaskiej ślad od pięty do palców pozostaje mniej więcej tej samej szerokości. Jeśli natomiast odbicie prawie lub całkowicie znika w środkowej części stopy, jest to oznaka wysokiego podbicia, co również nie jest zdrowe.
Powstawanie płaskostopia
Płaskostopie spowodowane jest osłabieniem lub całkowitym obniżeniem łuku stopy. Genetyka może odgrywać rolę, ale najczęściej płaskostopie jest spowodowane noszeniem nieodpowiednich butów (szczególnie wąskich i na wysokich obcasach), złym stylem chodzenia (długie, szybkie kroki i tupanie na piętach), całodniowym staniem w pracy, kontuzjami, nadwaga itp.
Często zdarza się, że ludzie nie mają płaskostopia, a jedynie koślawą stopę, przez co nie rozkładają prawidłowo swojego ciężaru. Kiedy koślawa kostka się wyprostuje, nagle pozornie obniżony łuk stopy pojawia się ponownie.
Jak wyleczyć płaskostopie?
Na szczęście na większość powyższych czynników możemy mieć wpływ. U małych dzieci już od pierwszego założenia butów zapobiegać tworzeniu się szkodliwych wzorców ruchu, a u dorosłych poprzez stopniowy trening przywrócić pierwotną siłę i funkcję łuku stopy.
Tego jednak nie zrobią za nas nawet wykonane na zamówienie wkładki ortopedyczne do butów. Skutecznie podtrzymują łuk, co z pewnością złagodzi ból i ustawi nogę w lepszej pozycji wyjściowej, jednak jako pasywna pomoc nie zmusza mięśni do aktywnej pracy i wzmocnienia łuku w naturalny sposób. Jedynym gwarantowanym sposobem na poprawę jest zatem naturalne ćwiczenie mięśni nóg.
Ćwiczenia na płaskostopie
Przede wszystkim korzystne jest jak najwięcej chodzić boso. Zdejmij buty tam, gdzie tylko pozwala na to otoczenie. W domu na dywanie, w ogrodzie, na trawie, na piaszczystej plaży… szczególnie w przypadku małych dzieci nie zakładaj butów, dopóki nie jest to konieczne (uważaj na zbyt ciasne skarpetki). Możemy także stymulować nerwy w podeszwach stóp nawet tylko je gładząc. Przypominamy mózgowi, że ma mięśnie, z których może korzystać.
To mózg musi zapamiętać prawidłowe wzorce ruchowe, których możesz się nauczyć, na przykład chodząc boso po zaokraglonej kłodzie. Możesz także spróbować zacisnąć nogę „w pięść”, a następnie ją rozluźnić i maksymalnie rozsunąć palce na boki. Powolne obroty stopami w kostce może również pomóc uaktywnić zwiotczałe mięśnie.
Buty na płaskostopie
Zneutralizujesz pozytywne skutki ćwiczeń, jeśli następnie zamkniesz stopy w ciasnych butach. Jak wykazało badanie przeprowadzone na 2300 indyjskich dzieci, najmniej na płaskostopie cierpią dzieci chodzące boso, nieco więcej dzieci noszące obszerne sandały lub klapki a naj,więcej dzieci przyzwyczajone do zamkniętych butów.
Dlatego fizjoterapeuci jako obuw na dwór polecają szerokie (w okolicy palców) i miękkie buty bez obcasów. Właśnie takie są buty barefoot, które pozwalają na naturalne wzmacnianie mięśni i łuku stopy. Również dzięki cienkiej podeszwie stymulowane są receptory nerwowe w stopie. Ponadto z większą wrażliwością dostrzegasz w nich nieprawidłową technikę chodzenia.
Oczywiście są też osoby, które mają poważną historię medyczną, która zabrania im noszenia barefootów. Jednak dla większości populacji (a zwłaszcza dzieci) buty barefoot można polecić jako najbardziej odpowiednie obuwie w celu wyeliminowania płaskostopia. Nawet jeśli lekarz przepisał Ci wkładki ortopedyczne, z pewnością posłużą Ci wielokrotnie lepiej, jeśli założysz je do obszernych butów na boso, niż do zwykłych, ciasnych butów.